Wie het hele jaar door precies dezelfde tomaten en zakje sla koopt bij de Albert Heijn vergeet makkelijk hoe bijzonder dat is. Wat voor een complexe logistiek hierachter zit, en hoe afhankelijk een stad van een succesvolle voedselvoorziening is.
Een volle zaal
Donderdag 2 maart 2023 hield stedenbouwkundige Danny Edwards hierover een lezing in het Van Eesterenmuseum in Amsterdam Nieuw-West. De belangstelling was groot. De zaal met ongeveer 60 plaatsen was helemaal vol; de meeste mensen kwamen uit de buurt.
Edwards vertelde over de geschiedenis van de voedselvoorziening van Amsterdam. Hij toonde bijvoorbeeld een prent van een markt bij de Waag op de Dam uit de 16de eeuw. Boeren en tuinders brachten toen hun oogst nog zelf over het water naar het hart van Amsterdam.
Naar de stadsranden
In de loop van der eeuwen werd de voedselvoorziening steeds verder naar buiten gedrukt. Vandaag zien we de sporen van onze historische voedselvoorziening nog in vele straatnamen in de binnenstad, zoals de Warmoesstraat, de Kalverstraat en de Bakkersstraat.
Eerst verhuisde de groentemarkt naar de Groenmarktkade en in 1934 naar de nieuwe Centrale Markthallen. Toen waren rond 500 tuinders verantwoordelijk waren voor een groot deel van de voedselvoorziening van Amsterdam. Hun tuinen stonden daar permanent onder druk door oprukkende industrie. Deze trend zien we nog steeds gaande vandaag als het gaat om de Lutkemeerpolder.
Belang van groen
Het verdringen van boeren en tuinders rond Amsterdam is een problematiek die stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren ook al herkende. In zijn presentatie liet Danny Edwards zien hoe van Eesteren het belang van groen, tuinbedrijven en akkerlandbouw herkende en dat een belangrijk onderdeel maakte van zijn stadsplanning.
Van Eesteren zag bijna een eeuw geleden al de unieke waarde van de vruchtbare grond van de Lutkemeerpolder. Helaas is deze kennis niet meegenomen bij de gemeentelijke beslissing in de Lutkemeerpolder een groot distributiecentrum te ontwikkelen met grote loodsen van honderden meters lengte. Duidelijk was dat niemand in de zaal dit een goed plan leek.
Voedselondernemers
Maar symbolisch was het wel mooi, dat juist in een buurtmuseum dat vernoemt is naar Cornelis van Eesteren, Edwards nu een alternatief plan voor de Lutkemeerpolder voorstelde. Team Voedselpark Amsterdam ontwikkelt dit plan samen met bewoners uit Nieuw-West en een groep voedselondernemers die interesse heeft zich in de Lutkemeer te vestigen.
Volgens deze plannen zou Voedselpark Amsterdam een plek kunnen zijn voor ongeveer dertig ondernemers. Een plek voor stadslandbouw maar ook educatie en recreatie. Het is een financieel duurzaam plan, met een belangrijke ecologische functie, en onbetaalbare sociale waarde. Uit het levendige gesprek achteraf, gemodereerd door Moska Ghazizoi, bleek dat de animo voor een Voedselpark groot is.
Meer over de Van Eesterenlezing lees je hier.
[…] in Amsterdam. Daarnaast presenteerde hij een plan voor een voedselpark in het Lutkemeerpolder. Lees hier meer over deze […]